Przejdź do treści

Szybkie potęgowanie

Zadanie jest proste: mamy podnieść liczbę do zadanej potęgi. Jak to jednak zwykle bywa, można to zrobić na różne sposoby, spośród których jedne będą szybsze, a inne wolniejsze. Zacznijmy od przykładu.

\[ x^4=x*x*x*x \]

Jak widać w powyższym przykładzie, aby podnieść \(x\) do potęgi 4, musimy wykonać 3 mnożenia.

Zauważmy jednak, że pewne obliczenia będziemy wykonywać wielokrotnie:

\[ x^4=x^2*x^2 \]

Możemy najpierw obliczyć \(x^2\) a następnie wynik podnieść do kwadratu:

\[ x^4=(x^2)^2 \]

Jak przeanalizujemy powyższy przykład to zobaczymy, że teraz wystarczy wykonać 2 mnożenia!

Zobaczmy, że podobnie postępować możemy także z innymi potęgami, np.:

\[ x^8=(x^4)^2=((x^2)^2)^2 \]

Zamiast oryginalnych 7 mnożeń, wystarczy wykonać 3 mnożenia.

Wykładnik nieparzysty

Co jednak w sytuacji, gdy wykładnik potęgi nie jest parzysty? Spójrzmy na poniższy przykład:

\[ x^5=(x^2)^2*x \]

Specyfikacja

Dane:

  • \(x\) — liczba całkowita, podstawa potęgi
  • \(n\) — liczba naturalna, wykładnik potęgi

Wynik:

  • \(x^n\)

Rozwiązanie iteracyjne

Pseudokod

funkcja Potega(x, n)
    1. wynik := 1
    2. Dopóki n > 0, wykonuj:
        3. Jeżeli n mod 2 = 1, to:
            4. wynik := wynik * x

        5. x := x * x
        6. n := n div 2

    7. Zwróć wynik

Schemat blokowy

%%{init: {"flowchart": {"curve": "linear"}, "theme": "neutral"} }%%
flowchart TD
    START(["Potega(x, n)"]) --> K1[wynik := 1]
    K1 --> K2{n > 0}
    K2 -- PRAWDA --> K3{n mod 2 = 1}
    K3 -- PRAWDA --> K4[wynik := wynik * x]
    K3 -- FAŁSZ --> K5["x := x * x
    x := n div 2"]
    K4 --> K5
    K5 --> K2
    K2 -- FAŁSZ --> K7[/Zwróć wynik/]
    K7 ---> STOP([STOP])

Złożoność

\(O(\log{n})\) — logarytmiczna

Rozwiązanie rekurencyjne

Definicja rekurencyjna

\[ potega(x,n)=\left\{ \begin{array}{c1} 1 & : \ n = 0 \\ potega(x, n\ div\ 2)^2 & : \ n\ mod\ 2 = 0 \\ potega(x, n\ div\ 2)^2 * x & : \ n\ mod\ 2 = 1 \end{array} \right. \]

Pseudokod

funkcja Potega(x, n)
    1. Jeżeli n = 0, to:
        2. Zwróć 1, zakończ

    3. wynik := Potega(x, n div 2)

    4. Jeżeli n mod 2 = 0, to:
        5. Zwróć wynik * wynik, zakończ

    6. W przeciwnym przypadku:
        7. Zwróć wynik * wynik * x, zakończ

Schemat blokowy

%%{init: {"flowchart": {"curve": "linear"}, "theme": "neutral"} }%%
flowchart TD
    START(["Potega(x, n)"]) --> K1{n = 0}
    K1 -- PRAWDA --> K2[/Zwróć 1/]
    K1 -- FAŁSZ --> K3["wynik := Potega(x, n div 2)"]
    K2 --> STOP
    K3 --> K4{n mod 2 = 0}
    K4 -- PRAWDA --> K5[/Zwróć wynik * wynik/]
    K4 -- FAŁSZ --> K7[/Zwróć wynik * wynik * x/]
    K5 --> STOP([STOP])
    K7 --> STOP

Złożoność

\(O(\log{n})\) — logarytmiczna

Implementacja

C++

Python

Julia